Ołtarz Matki Boskiej Szkaplerznej

Ołtarz MB Szkaplerznej
Wchodząc do transeptu widzimy po lewej stronie ołtarz Matki Boskiej Szkaplerznej. Cały utrzymany pozostaje w konwencji barokowej. Autorstwo Tylmana z Gameren nie jest w tym wypadku przesądzone, przede wszystkim ze względu na zastosowane rozwiązania stylistyczne, typowo barokowe, a nie klasycyzujące jak w przypadku Tylmana. Najprawdopodobniej ołtarz ten jest realizacją projektu Bartłomieja M. Bernatowicza z 1727r. Mensa znajduje się na kamiennym podwyższeniu i prowadzą do niej stopnie ołtarzowe. Na predelli umieszczone jest masywne retabulum, które przedłużone zostaje ku górze archiwoltą. Dwie pary złotych kolumn wyznaczają centralną część nastawy, podobnie jak znajdujące się tuż za nimi zdwojone pilastry. Pośród nich znajduje się obraz pędzla Rafała Hadziewicza ukazujący Matkę Bożą Szkaplerzną oraz klęczącego przed nią świętego Jana od Krzyża. Uznawany jest za najlepszy obraz polski tamtego czasu. Opisywane płótno pochodzi z XIX w. Pozostałe dwie kolumny, znajdujące się bliżej ściany flankują ołtarz. W zaokrąglonych niszach po lewej i prawej stronie ołtarza zaobserwujemy postacie dwóch świętych zakonu karmelitańskiego. Po lewej stronie jest to patriarcha Jerozolimy Albert, zaś w analogicznym miejscu, po drugiej stronie, prorok Eliasz z rozżarzoną pochodnią w dłoni. Nad statuami putta przytrzymują eliptyczne kartusze. Znajdujemy na nich napisy wysławiające cnoty Maryi. Nad patriarchą góruje napis: Exaltata super horos angelorum (Wyniesiona nad chóry anielskie), zaś nad prorokiem: Pulchra uti luna electa ut sol (Piękna jak księżyc, wybrana jak słońce). Jeszcze większe kartusze trzymane są przez młodzieńców flankujących cokoły skrajnych kolumn. Po lewej czytamy słowa: Grata Parens vobis fundit praecordia, Virgo semper amat grates semper armis egens (Miła Rodzicielka darzy was uczuciem, zawsze Dziewica miłuje stale bezinteresownie). Na kartuszu po prawej stronie czytamy: Immaculata Virgo ante et post partum ( Niepokalana Dziewica przed i po narodzeniu). Predella ozdobiona motywem roślinnym kryje w sobie niewidoczny na pierwszy rzut oka napis MARIA. Na jednym i drugim końcu belkowania, tuż nad kolumnami ustawiono figury karmelitów. Fryz ołtarza zawiera roślinny ornament. Wyżej, na belkowaniu, zaobserwujemy dwa anioły, które umiejscowione są na przerwanych krańcach naczółka. W archiwolcie widoczny jest eliptycznego kształtu obraz Rafała Hadziewicza Prorok Eliasz na ognistym rydwanie. Jeszcze wyżej, pod oknem zobaczymy ośmioramienną glorię ze złotymi promieniami. To zwieńczenie ołtarza zawiera w sobie monogram Najświętszej Maryi Panny, a na obłokach widać pięć główek anielskich. Na mensie ustawiono feretron ukazujący na awersie Najświętszą Maryję Pannę Różańcową, zaś na  rewersie monogram Chrystusa z Tajemnicami Różańcowymi.